نامه دوم
از گیلان، برای گیلان
گامی از گفت‌وگو تا اقدام
آقایان و خانم‌ها:
علی عباس‌زاده، سعید آقایی ملاسرایی، سعید سیمیاری همدم، فاطمه قلی‌پور، بهرنگ مودب، علی رمضانی، مهدی صفاتی، حجت سجادی، بابک صیاد، مهدی محوی، سید فرشید فلاح، کامبیز راحمی‌پور، نریمان یوسفی، مرتضی فلاح کرگان، مرتضی یوسف‌پور، زهرا میر اعلمی، حسین استقامتی، امین مغفرتی، مازیار سیدنژاد، ابوعلی گلزاری، عرفان منصوریان، علیرضا فدایی‌پور، محمد مهدی پور، سارنگ حسن‌پور، رضا نادم، حسین نقاشی، سعید آفتابی، علی انجم‌روز، ابراهیم خردکیش، مهدی هدایتی، علی‌اکبر پورعلی، جواد نظری‌مقدم، سجاد ستوده، جواد حسن‌بیگی، علی شفاهی، حمزه کامرانزاده، حسین عزیزی، سیامک احمدزاده، محمد علی بصیری، احمد گلزار، علیرضا زادبر، سید جلال نورحسینی، علی باستی، عادل علوی، مجتبی نعیمی، علیرضا سحرخیز، حجت نظری، مهدی جعفری، سیدعلی زربافی، علیرضا کنعان‌رو، پیروز فخر محمدیان، سجاد مصلحی، روح‌الله بخشی‌نژاد، ناصر اسماعیل‌پور، مجید عزیزی، جهانبخش جم، آرمان پورقربان، فرشاد شریفی، مرتضی برگستان، معین مهدوی‌نیا، فرزاد پریزاد، عبدالرضا ابراهیمی، مانی زرشکی، صادق زرین، حامد رضایی‌مناف، فرزانه طواف‌زاده، علی کامرانزاده فومنی، طاهر کرم‌دوست، محمد انام‌پور، محمد فرحی، فریبرز سعیدی‌کیا، ایمان ظلمتی، حامد قلی‌زاده، محمد قنبرزاده، کیان پوررهنما، روح‌الله غفاری، نازنین اسماعیل‌پور، جواد شفیعی‌ثابت، رضا جمشیدی چناری، بابک شکوهی‌راد، مهرداد ورزل‌دوست، طهمورث عموپور، مجید بهستانی، مصطفی انصاری، نسیم طواف‌زاده، محمد حسین ضمیریان، فرشاد نوروزپور، سهیل سجودی، سجاد حسینی، میثم عفتی، تقی زاده، روح الله پوراسماعیلی، سیاوش آقاجانی، حسین بهمنش، امین مهر‌اور، سامان جوزی، حمیدرضا راغب، مازیار حسینی، محمدجواد باقری ارومی، هادی ادیب، ابوذر باقرسلیمی، داوود سیابی، سید محمد اسحاقی، قاسم مصفا، مجید فاتحی، نسیم خاصی، امیر محمد پور، مهدی نورسته، پیمان قاسم‌زاده، مهدی خورشند، محمد امین مظلوم، حامد توکلی دارستانی، سعید بابایی، مرتضی عبدالهی، حجت عمویی فومنی، بهاره پورمرادی، مجید استوار، محمدرضا یاوری، ایمان رنجکش، مهدی لطفی چهارده، مهدی علیزاده، مرتضی مسرور نودهی، عباس نعیمی جور‌شری، حامد نقوی، علی پیک حرفه، امیرحسین ابرشهر، مجتبی یوسفی‌نژاد، کوثر غریب، ثمانه حسینی‌نوید، وحید بافکری، روح‌الله وحیدی رودپیشی، مجتبی جعفری، امید ساعی، محمد منسومی، سجاد باشی، غلامرضا رضایی بازنشین،
سلام علیکم
شش ماه پیش، در بیست‌و‌پنجم اردیبهشت ۱۴۰۴، نامهای با عنوان دعوتی برای ساختن آینده‌ای بومی نوشتم؛ نامهای برای آغاز گفت‌وگو و بیداری فکری درباره‌ی توسعه‌ی گیلان.
امروز، در ادامه‌ی همان مسیر، این نامه‌ی دوم تقدیم میشود؛ نامهای برای گذار از گفت‌وگو به اقدام، از دغدغه به برنامه، و از ایده به اجرا.
۱. اقتصاد آینده، اقتصاد خلاقیت و دانایی است.
گیلان با ذخیره‌ای از میراث فرهنگی، ظرفیت کشاورزی و گردشگری، و سرمایه‌ی انسانی جوان، میتواند به قطب اقتصاد خلاق شمال کشور بدل شود.
اما شرط آن، تغییر پارادایم مدیریتی از پروژه‌محوری به انسان‌محوری است.
پیشنهاد میشود (مرکز نوآوری و اقتصاد خلاق گیلان) تشکیل شود؛
نهادی میان‌رشته‌ای با حضور دانشگاه‌ها، نخبگان فناور، بخش خصوصی و نهادهای محلی برای پیوند دادن ایده، فناوری و سرمایه.
۲. توسعه‌ی گیلان اگر در خدمت طبیعت نباشد، بر ضد آینده‌ی گیلان خواهد بود.
پیشنهاد میشود (منشور سبز گیلان) تدوین گردد تا همه‌ی طرح‌های صنعتی، گردشگری و عمرانی، ملزم به ارزیابی زیست‌محیطی و پیوست پایداری شوند.
جنگل، تالاب و خاک گیلان سرمایه‌های بین‌نسلی‌اند و هر طرح توسعه‌ای باید ضامن تداوم آنها باشد.
۳. مهاجرت نخبگان، نه ضعف تعهد، بلکه نتیجه‌ی ضعف میدان عمل است.
اکنون باید برنامه بازگشت نخبگان گیلان طراحی شود؛ با پروژه‌های واقعی و شبکه‌ای از پژوهشگران و متخصصان گیلانی در داخل و خارج کشور.
بازگشت نخبگان، یعنی بازگرداندن اندیشه، فناوری و آینده به خانه‌ی خود.
۴. گیلان به الگویی از حکمرانی بومی نیاز دارد که بر سه ستون استوار باشد:
مشارکت مردم، شفافیت تصمیم، و پاسخگویی نهادها.
پیشنهاد میشود (اتاق مشترک فکر و تصمیم‌سازی گیلان) با محوریت دانشگاه‌ها، شوراها و نمایندگان جامعه‌ی مدنی تشکیل شود تا حلقه‌ی پیوند میان سیاست، مردم و دانش باشد.
۵. گیلان، دروازه‌ی شمال ایران و پیونددهنده‌ی قفقاز، روسیه و آسیای میانه است.
باید سیاست توسعه‌ی استان را به دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی منطقه‌ای پیوند زد.
پیشنهاد میشود (دفتر دیپلماسی منطقه‌ای گیلان) با مأموریت جذب سرمایه، گردشگر و همکاری دانشگاهی در حوزه‌ی خزر ایجاد گردد.
۶. توسعه نباید در مرکز استان متمرکز بماند.
شرق و غرب گیلان، از لنگرود تا آستارا، باید سهم عادلانه‌ای از زیرساخت، صنعت و فرهنگ داشته باشند.
پیشنهاد میشود شاخص‌های (عدالت فضایی) در تدوین نقشه‌ی راه توسعه گیلان لحاظ شوند تا شکاف جغرافیایی و اجتماعی کاهش یابد.
۷. توسعه‌ی گیلان باید از حالت پروژه‌ای و مقطعی به فرآیندی پایدار و شبکه‌ای تبدیل شود.
پیشنهاد میشود طی شش ماه آینده، پنج کارگروه تخصصی تشکیل شود:
۱. اقتصاد دانش‌بنیان و نوآوری
۲. محیط‌زیست و منابع طبیعی
۳. حکمرانی بومی و سرمایه اجتماعی
۴. فرهنگ، هویت و رسانه توسعه
۵. آموزش، مهارت و نسل آینده
خروجی این کارگروه‌ها، مبنای تدوین (نقشه‌ی راه توسعه بومی گیلان) خواهد بود , سندی زنده، پویا و مردمی که از دل گیلان برمی‌خیزد، نه از مرکز.
سخن پایانی
در نامه‌ی نخست، از ضرورت گفت‌وگو سخن گفتم؛
اکنون زمان ساختن است.
تا زمانی که ما تصمیم بگیریم برای فهم توسعه گیلان منتظر تصمیم مرکز نشینان نمانیم، هیچ نیرویی قادر نخواهد بود گیلان را در حاشیه نگاه دارد.
گیلان میتواند الگوی ملی توسعه‌ی بومی شود؛
اگر ما بخواهیم، بمانیم، و با هم عمل کنیم.
از گیلان، برای گیلان
محمد پور خوش‌سعادت
آبان ۱۴۰۴
